مطالب این پست کمی تخصصی هستند، از دوستانی که کمی به نظرشان سخت می رسد عذرخواهی می کنم. فقط یک توضیح کوتاه این است که خواب REM یا خواب حرکات سریع چشم Rapid Eye Movement مرحله ای از خواب است که مردمک چشم به سرعت به چپ و راست حرکت می کند. دفعه بعد که یکی از نزدیکانتان را در حالت خواب دیدید، توجه کنید که آیا چشم هایش از زیر پلک حرکت می کند یا خیر. این حالت تقریبا (اگر فرد اختلال روانی یا کم خوابی نداشته باشد، معمولا حدود 90 دقیقه پس از آغاز خواب شروع می شود و در طول یک خواب کامل شبانه، چهار یا پنج بار اتفاق می افتد. مرحله NREM شامل تمام مراحلی است که REM محسوب نمی شود. یکی از ویژگی های خواب REM این است که به جز ماهیچه های چشم، بقیه بدن موقتا در حالت فلج قرار دارد، اما میزان فعالیت خود مغز در حد بالایی است و گاهی از میزان فعالیت آن در بیداری هم بیش تر می شود. به همین دلیل به خواب REM خواب متناقض هم گفته می شود.
در یک دوره طولانی، این باور قوی وجود داشت که رؤیاها فقط در خواب REM رخ میدهند و بنابراین بیشتر رؤیاها بعد از این حالت خواب جمعآوری میشدند. در واقع، فرایندهای ذهنی در خواب NREM هم اتفاق میافتد اما، همانطور که نیلسن گزارش داده یادآوری این تفکرات بعد از بیداری از این مرحله کمتر است. در مقاله مروری وی، متوسط نرخ یادآوری رؤیاهای REM 80% و متوسط نرخ یادآوری رؤیا از NREM 50% بود (نیلسن، 2000). با این وجود، همچنان استدلال میشود که تفاوتهای قابل توجهی بین گزارشهای رؤیای به دست آمده از خواب REM و NREM وجود دارد، که چشمگیرترین آنها تفاوتهای کمّی هستند، به ویژه گزارش رؤیاهای طولانیترِ به دست آمده بعد از بیدار شدن از مرحله REM، که نشاندهنده تعداد و شدت بیشتر ویژگیهای رؤیاگونه این رؤیاهاست، که نیاز به کلمات بیشتری در ارتباط با آنها وجود دارد (هابسون و همکاران، 2000). اما تحقیقات (فوس، استیکگلد، و هابسون، 2004) نشان میدهد در 5 ساعت اول خواب، به طور کلی توهمهای بیشتری در خواب REM و تفکر مستقیم بیشتری در خواب NREM وجود داشت. با این وجود، با گذشت شب، NREM توهمهای بیشتر و تفکر مستقیم کمتری را نشان داد. این تغییر چنان بارز است که گزارشهای NREM در اواخر شب، از گزارشهای REM در اوایل شب تمایزناپذیر توصیف شدند. این نتایج، محققین را بر آن داشت که نتیجهگیری کنند که «هر چه از شب میگذرد، NREM به ویژگیهای عصبیشناختی REM نزدیک میشود». با این حال، نتیجهگیریهای این مقاله تا حد زیادی بدین سمت جهتگیری دارد که رؤیاهای NREM را به عنوان فرایندهای REMی تبیین کند که در خواب NREM روی میدهد. این نتیجهگیری بنابراین میتواند مترادف با مفهوم نیلسن (1999، 2000) از REM «نهفته» در طول خواب NREM تلقی شود که مسئول رؤیاهای NREM است (هابسون و همکاران، 2000).
موضوع مطلب :